Thường trực Chính phủ vừa ban hành thông báo kết luận về Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII, nhấn mạnh việc duy trì tiến độ các dự án điện khí và điện gió ngoài khơi, phản đối đề xuất của Bộ Công Thương về việc điều chỉnh lùi thời gian triển khai các dự án này sang sau năm 2030.

Quyết tâm giữ vững mục tiêu phát triển nguồn điện đa dạng

Theo Quy hoạch điện VIII được phê duyệt trước đây, công suất điện gió ngoài khơi đến năm 2030 dự kiến đạt khoảng 6.000 MW. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, chưa có dự án nào được quyết định chủ trương và giao đầu tư. Trong dự thảo điều chỉnh Quy hoạch điện VIII gần đây, Bộ Công Thương đã đề xuất dịch thời điểm phát triển nguồn điện này sang sau năm 2030, với mục tiêu đạt khoảng 17.000 MW vào năm 2035.

Đề xuất điều chỉnh cũng bao gồm việc dời một số dự án điện khí LNG đang chậm tiến độ sang giai đoạn sau năm 2030. Theo đó, tổng công suất nguồn điện khí LNG trong 5 năm tới sẽ chỉ còn 8.824 MW, giảm đáng kể khoảng 13.576 MW so với mục tiêu ban đầu trong Quy hoạch điện VIII.

Phản hồi đề xuất trên, Thường trực Chính phủ đã có chỉ đạo rõ ràng: không chấp thuận việc điều chỉnh lùi tiến độ và yêu cầu đảm bảo các dự án điện khí, điện gió ngoài khơi phải hoàn thành trước năm 2030 như kế hoạch ban đầu.

Đảm bảo cơ cấu nguồn điện bền vững và hiệu quả

Thường trực Chính phủ đã giao Bộ Công Thương nhiệm vụ xây dựng phương án phát triển đa dạng các loại nguồn điện, trong đó nhấn mạnh yêu cầu nguồn điện nền phải chiếm tỷ lệ trên 50% trong tổng cơ cấu. Một điểm đáng chú ý là hướng dẫn tăng tỷ lệ nguồn điện LNG và giảm tương ứng tỷ lệ nguồn điện than, nhằm đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững và thân thiện với môi trường.

Bộ Công Thương được yêu cầu chủ động làm việc với các chủ đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư nước ngoài, để tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các dự án, không để xảy ra tình trạng chậm tiến độ và lãng phí nguồn lực. Chính phủ cũng lưu ý cần xử lý dứt điểm các vướng mắc liên quan đến chính sách phát triển điện khí, đặc biệt là các vấn đề về chuyển ngang giá nhiên liệu sang giá điện và sản lượng điện hợp đồng tối thiểu dài hạn (Qc).

Tiềm năng to lớn của điện gió ngoài khơi

Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB), Việt Nam có tiềm năng điện gió ngoài khơi lên đến khoảng 600 GW. Nguồn năng lượng này được dự báo có thể đóng góp đến 12% tổng sản lượng điện quốc gia vào năm 2035, cho thấy vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển năng lượng của Việt Nam trong tương lai.

Điện gió ngoài khơi – Nguồn năng lượng sạch và bền vững

Thời gian qua, nhiều nhà đầu tư nước ngoài đã bày tỏ quan tâm đến việc phát triển các dự án điện gió ngoài khơi tại Việt Nam. Tập đoàn Pacifico Energy (PE) mới đây đã cam kết đầu tư nhiều tỷ USD vào lĩnh vực này tại cuộc gặp với Thủ tướng Phạm Minh Chính. Tương tự, Tập đoàn Sembcorp (Singapore) cũng đã kiến nghị phát triển các chương trình đào tạo và hợp tác trong lĩnh vực điện gió ngoài khơi, trong khi Tập đoàn CIP (Đức) đã ký kết hợp tác với Tập đoàn Công nghiệp năng lượng Việt Nam (PVN) để nghiên cứu phát triển các dự án điện gió ngoài khơi.

Cách đây hơn hai năm, đã có 36 nhà đầu tư trong nước xin phép khảo sát tiềm năng điện gió ngoài khơi, nhưng khi đó, Bộ Tài nguyên & Môi trường đã đề nghị dừng cấp phép do vướng mắc về mặt pháp lý. Tình hình này cho thấy sự cần thiết phải hoàn thiện khung pháp lý để thu hút và thúc đẩy đầu tư vào lĩnh vực này.

Mục tiêu phát triển kinh tế và nhu cầu điện năng

Năm nay, Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP ít nhất 8%, và hướng tới mức tăng trưởng hai chữ số trong giai đoạn 2026-2030. Để đáp ứng nhu cầu điện năng cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế này, Bộ Công Thương đã đề xuất tổng công suất đặt nguồn điện trên cả nước đến năm 2030 (không tính nguồn đồng phát và rủi ro) sẽ đạt 211.805 MW, tăng hơn 56.000 MW so với Quy hoạch điện VIII đã được phê duyệt gần 2 năm trước.

Để đạt được mức tăng công suất này, Bộ Công Thương đề xuất mở rộng dư địa phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, tăng nhập khẩu điện và phát triển nguồn nhiệt điện linh hoạt. Cụ thể, kế hoạch bao gồm việc tăng gấp 3,9 lần công suất điện mặt trời (lên hơn 34.000 MW), tăng gấp 6 lần công suất thủy điện tích năng và pin lưu trữ, đồng thời tăng cường nhập khẩu điện từ Trung Quốc và Lào.

Định hướng phát triển điện năng trong tương lai

Thường trực Chính phủ nhấn mạnh, Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII cần theo hướng khuyến khích phát triển các loại năng lượng tái tạo, đặc biệt là các nguồn điện tự sản xuất, tự tiêu thụ và điện mặt trời mái nhà. Cơ chế cũng nhằm khuyến khích các chủ thể trong nền kinh tế tham gia vào cơ chế mua bán điện trực tiếp và tính đến khả năng xuất khẩu điện cho các nước ASEAN trong tương lai.

Về phát triển lưới điện, Bộ Công Thương được yêu cầu tính toán phù hợp với sự phát triển của các nguồn điện, bổ sung hệ thống lưới truyền tải ven bờ biển, và lập kế hoạch giải tỏa công suất của các nhà máy điện gió ngoài khơi. Các dự án truyền tải phục vụ xuất khẩu điện sang Singapore, Malaysia và Campuchia cũng cần được nghiên cứu bổ sung.

Đặc biệt, Quy hoạch điện VIII điều chỉnh cần chú trọng đến các phụ tải tiêu thụ điện lớn trong tương lai, như các Trung tâm dữ liệu, nhà máy sản xuất chíp bán dẫn và công nghệ AI. Theo đó, cơ quan soạn thảo cần có những nghiên cứu và xem xét kỹ lưỡng để chuẩn bị đủ nguồn điện đáp ứng nhu cầu của các phụ tải này, đảm bảo không bị thiếu hụt điện năng khi các ngành công nghiệp cao phát triển.

Nguồn: VNExpress

>> Xem thêm: Thị trường năng lượng Việt Nam trước ngưỡng chuyển đổi lớn giai đoạn 2026-2030