Trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển mình mạnh mẽ hướng tới phát triển bền vững, Việt Nam đang đứng trước những thách thức và cơ hội to lớn từ làn sóng cách mạng công nghiệp xanh. Nhận định này được các chuyên gia hàng đầu đưa ra tại Hội nghị Phát triển Bền vững diễn ra vào ngày 12/11 tại Khách sạn Pullman Hà Nội.

Hội nghị quy tụ đông đảo các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia đầu ngành và lãnh đạo doanh nghiệp, tập trung thảo luận về xu hướng chuyển đổi số và xanh hóa đang diễn ra mạnh mẽ trên phạm vi toàn cầu, cũng như những tác động sâu rộng đến thị trường Việt Nam trong tương lai gần.

Các chuyên gia bày tỏ quan điểm trong Hội nghị Phát triển Bền vững

Cam kết mạnh mẽ trong việc giảm phát thải

PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường, nhấn mạnh xu hướng chuyển dịch từ Cách mạng Công nghiệp 4.0 sang Cách mạng Công nghiệp 5.0 – hay còn gọi là cách mạng công nghiệp xanh – đang diễn ra trong bối cảnh cạnh tranh quyền lực toàn cầu ngày càng gay gắt giữa các cường quốc.

Đáng chú ý, Việt Nam đã thể hiện cam kết mạnh mẽ hơn nhiều quốc gia đang phát triển khác trong việc giảm phát thải. Theo ông Thọ, kế hoạch đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) cập nhật lần thứ hai của Việt Nam đã nâng mục tiêu giảm nhẹ phát thải từ 9% lên 15,8% trong kịch bản tự chủ, và từ 27% lên 43,5% trong kịch bản có sự hỗ trợ quốc tế, so với kịch bản phát triển thông thường.

Mối quan hệ giữa chuyển đổi số và chuyển đổi xanh

TS. Lê Việt Anh, Vụ trưởng Vụ Khoa học, Giáo dục, Tài nguyên và Môi trường (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), dẫn chứng báo cáo mới nhất của Ngân hàng Thế giới về xu hướng chuyển đổi kép. Báo cáo đã xác định 16 công nghệ xanh và 11 công nghệ số then chốt, đóng vai trò nền tảng cho quá trình chuyển đổi toàn diện này.

Thành tựu về sáng chế công nghệ xanh

Đáng khích lệ, trong giai đoạn 2017-2021, Việt Nam đã ghi nhận thành tích ấn tượng về sáng chế công nghệ xanh, chiếm 15% tổng số 493 bằng sáng chế tại các thị trường mới nổi, chỉ đứng sau Malaysia (51%) và Thái Lan (20%). Các sáng chế này tập trung vào các lĩnh vực then chốt như năng lượng gió, quản lý chất thải, kiểm soát ô nhiễm không khí và nước, cùng với công nghệ xanh trong xây dựng.

Thách thức từ các quy định mới về phát triển bền vững

Bà Đỗ Lê Thu Ngọc, Trưởng phòng Tăng trưởng toàn diện của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam, cảnh báo về tính cấp thiết trong việc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi kép. Theo bà Ngọc, việc EU thông qua các quy định mới về phát triển bền vững như Cơ chế điều chỉnh biên giới các-bon (CBAM) và Quy định về phá rừng, cùng với xu hướng tương tự từ các thị trường lớn khác, đang tạo áp lực đáng kể lên doanh nghiệp Việt Nam.

“Các quy định này không chỉ yêu cầu doanh nghiệp minh bạch hóa tác động môi trường và xã hội trong toàn bộ chuỗi cung ứng, mà còn là động lực buộc họ phải chuyển đổi hoặc đối mặt với rủi ro bị loại khỏi chuỗi giá trị toàn cầu,” bà Ngọc nhấn mạnh.

>> Xem thêm: Việt Nam dự kiến lọt top 33 nền kinh tế lớn nhất thế giới vào năm 2025

Có thể thấy, cuộc cách mạng công nghiệp xanh không chỉ là xu hướng mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc đối với Việt Nam trong hành trình phát triển bền vững. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ và khối doanh nghiệp trong việc xây dựng lộ trình chuyển đổi phù hợp, đảm bảo duy trì được năng lực cạnh tranh trong kỷ nguyên mới của nền kinh tế xanh và số hóa.

Nguồn: VIR